46 సర్గ
Download శుద్ద పాఠ్యం | Audio
హతాన్ మంత్రి సుతాన్ బుద్ధ్వా వానరేణ మహాత్మనా |
రావణ స్సంవృతాకార శ్చకార మతిముత్తమామ్ || 1
స విరూపాక్ష యూపాక్షౌ దుర్ధరం చైవ రాక్షసమ్ |
ప్రఘసం భాసకర్ణం చ పంచ సేనాగ్రనాయకాన్ || 2
సందిదేశ దశగ్రీవొ వీరాన్ నయ విశారదాన్ |
హనూమత్ గ్రహణ వ్యగ్రాన్ వాయు వేగ సమాన్ యుధి || 3
యాత సేనాగ్రగా స్సర్వే మహాబల పరిగ్రహాః |
సవాజి రథ మాతంగాః స కపిః శాస్యతా మితి || 4
యత్తైశ్చ ఖలు భావ్యం స్యా త్తమాసాద్య వనాలయమ్ |
కర్మ చాపి సమాధేయం దేశ కాల విరొధితమ్ |
న హ్యాహం తం కపిం మన్యే కర్మణా ప్రతితర్కయన్ || 5
సర్వథా తన్మహద్భూతం మహాబల పరిగ్రహమ్ |
భవే దింద్రేణ వా సృష్టమస్మదర్థం తపొ బలాత్ || 6
సనాగ యక్ష గంధర్వా దేవాసుర మహర్షయః |
యుష్మాభి స్సహితై స్సర్వై ర్మయా సహ వినిర్జితాః || 7
తై రవశ్యం విధాతవ్యం వ్యళీకం కించిదేవ నః |
తదేవ నాత్ర సందేహః ప్రసహ్య పరిగృహ్యతామ్ || 8
నావమన్యో భవద్భిశ్చ హరి ర్దీర పరాక్రమః |
దృష్టా హి హరయః పూర్వం మయా విపుల విక్రమాః || 9
వాలీ చ సహసుగ్రీవొ జాంబవాంశ్చ మహాబలః |
నీల స్సేనా పతి శ్చైవ యే చాన్యే ద్వివిదాదయః || 10
నైవం తేషాం గతి ర్భీమా న తేజో న పరాక్రమః |
న మతి ర్న బలోత్సాహో న రూప పరికల్పనమ్ || 11
మహత్ సత్త్వ మిదం ఙ్ఞేయం కపి రూపం వ్యవస్థితమ్ |
ప్రయత్నం మహ దాస్థాయ క్రియతా మస్య నిగ్రహః || 12
కామం లొకా స్త్రయ స్సేంద్రా స్ససురాసురమానవాః |
భవతా మగ్రతః స్థాతుం న పర్యాప్తా రణాజిరే || 13
తథాపి తు నయఙ్ఞేన జయ మాకాంక్షతా రణే |
ఆత్మా రక్ష్యః ప్రయత్నేన యుద్ధ సిద్ధి ర్హి చంచలా || 14
తే స్వామి వచనం సర్వే ప్రతిగృహ్య మహోజసః |
సముత్పేతు ర్మహావేగా హుతాశ సమతేజసః || 15
రథై ర్మత్తైశ్చ మాతంగై ర్వాజిభిశ్చ మహాజవైః |
శస్త్రైశ్చ వివిధై స్త్రీక్ష్ణై స్సర్వై శ్చోపచితా బలైః || 16
తతస్తం దదృశు ర్వీరా దీప్యమానం మహాకపిమ్ |
రశ్మిమంతం మివోద్యంతం స్వ తేజోరశ్మి మాలినమ్ || 17
తొరణస్థం మహోత్సాహం మహాసత్త్వం మహాబలమ్ |
మహామతిం మహా వేగం మహాకాయం మహా భుజమ్ || 18
తం సమీక్ష్యైవ తే సర్వే దిక్షు సర్వాస్వవస్థితాః |
తై స్తైః ప్రహరణై ర్భీమై రభిపేతు స్తతస్తతః || 19
తస్య పంచాయసా స్తీక్ష్ణా శ్సీతాః పీత ముఖా శ్శరాః |
శిర స్యుత్పల పత్రాభా దుర్ధరేణ నిపాతితాః || 20
స తైః పంచభి రావిద్ధ శ్శరై శ్శిరసి వానరః |
ఉత్పపాత నదన్ వ్యొమ్ని దిశొ దశ వినాదయన్ || 21
తత స్తు దుర్ధరొ వీర స్సరథ స్సజ్య కార్ముకః |
కిరన్ శరశతై స్త్రీక్ష్ణై రభిపేదే మహాబలః || 22
స కపి ర్వారయామాస తం వ్యొమ్ని శర వర్షిణమ్ |
వృష్టిమంతం పయొదాంతే పయొదమివ మారుతః || 23
అర్ద్యమాన స్తత స్తేన దుర్ధరే ణానిలాత్మజః |
చకార కదనం భూయో వ్యవర్ధత చ వేగవాన్ || 24
స దూరం సహసోత్పత్య దుర్ధరస్య రథే హరిః |
నిపపాత మహావేగొ విద్యుద్రాశి ర్గిరావివ || 25
తత స్స మథితాష్టాశ్వం రథం భగ్నాక్ష కూబరమ్ |
విహాయ న్యపత ద్భూమౌ దుర్ధర స్త్యక్త జీవితః || 26
తం విరూపాక్ష యూపాక్షౌ దృష్ట్వా నిపతితం భువి |
సంజాత రొషౌ దుర్ధర్షా వుత్పేతతు రరిందమౌ || 27
స తాభ్యాం సహసోత్పత్య విష్ఠితొ విమలే౽౦బరే |
ముద్గరాభ్యాం మహాబాహు ర్వక్ష స్యభిహతః కపిః || 28
తయొ ర్వేగవతొ ర్వేగం వినిహత్య మహాబలః |
నిపపాత పున ర్భూమౌ సుపర్ణ సమ విక్రమః || 29
స సాలవృక్ష మాసాద్య త (స) ముత్పాట్య చ వానరః |
తావుభౌ రాక్షసౌ వీరౌ జఘాన పవనాత్మజః || 30
తత స్తాం స్త్రీన్ హతాన్ ఙ్ఞాత్వా వానరేణ తరస్వినా |
అభిపేదే మహావేగః ప్రసహ్య ప్రఘసొ హరిమ్ || 31
భాసకర్ణశ్చ సంక్రుద్ధ శ్శూల మాదాయ వీర్యవాన్ |
ఎకతః కపి శార్దూలం యశస్వినమవస్థితమ్ || 32
పట్టిశేన శితాగ్రేణ ప్రఘసః ప్రత్యయోథయత్ |
భాస కర్ణశ్చ శూలేన రాక్షసః కపి సత్తమమ్ || 33
స తాభ్యాం విక్షతై ర్గాత్రై రసృగ్దిగ్ధ తనూరుహః |
అభవత్ వానరః క్రుద్ధొ బాల సూర్య సమ ప్రభః || 34
సముత్పాట్య గిరేః శృంగం సమృగ వ్యాళ పాదపమ్ |
జఘాన హనుమాన్ వీరొ రాక్షసౌ కపి కుంజరః || 35
తత స్తేష్వవసన్నేషు సేనా పతిషు పంచసు |
బలం తదవశేషం చ నాశయామాస వానరః || 36
అశ్వై రశ్వాన్ గజైర్నాగాన్ యొధైర్యోధాన్ రథై రథాన్ |
స కపి ర్నాశయామాస సహస్రాక్ష ఇవాసురాన్ || 37
హతై ర్నాగై శ్చ తురగై ర్భగ్నాక్షైశ్చ మహారథైః |
హతైశ్చ రాక్షసై ర్భూమీ రుద్ధ మార్గా సమంతతః || 38
తతః కపి స్తాన్ ధ్వజినీ పతీన్ రణే |
నిహత్య వీరాన్ సబలాన్ సవాహనాన్ |
సమీక్ష్య వీరః పరిగృహ్య తొరణమ్ |
కృత క్షణః కాల ఇవ ప్రజా క్షయే || 39
ఇత్యార్షే శ్రీమద్రామాయణే, వాల్మీకియే, సుందరకాణ్డే, షట్చత్వారింశః సర్గః